Aile danışmanlığı nedir?

Aile Danışmanlığı aileyi oluşturan bireylerin birbirleriyle olan ilişkileri yaşadıkları sorunlar, sorun çözme, evlilik, ayrılık ve boşanma sırasında çocuklarla ve aile ile ilgili bireysel ya da bireyler arasındaki sorunların üstesinden gelinmesine yardımcı olan bir danışmanlık hizmetidir. Aile danışmanlığı hizmetinin kapsamını; öncelikli olarak eşler arasında ya da yakın ve geniş aile çevresindeki diğer bireylerle yaşanan ilişkilere dayalı sorunlar, ailenin yaşam dönemlerine uygun yeni yaşam düzenlemeleri ve çocukların bakımı gibi konular oluşturmaktadır. Ayrıca, ailenin, sağlık, ekonomi, beslenme gibi yaşam kalitesinin etkileyen diğer tüm yaşamsal konular da bu kapsamdadır.

Aile Danışmanlığında önemli olan hizmetin içeriği ve ailenin ne şekilde ele alındığı ve bu hizmetten ne şekilde yararlanacağıdır. Bireysel psikolojik danışmadan farklı olarak ‘aile grup dinamiği’ dikkate alınarak değerlendirmekte, aileyi oluşturan bireylerle aile grubu üyeleri olarak ilgilenilmektedir. Bireylerin sorunları ailenin yaşadığı sorunlara dönüşme eşiğinde ise, aile danışmanlığının kapsamına girmektedir. Aile üyelerinden herhangi birinin yaşadığı sorunun etkisi tüm aileyi kapsar ve çözüm sürecinde ailenin tümü belirleyici bir rol taşır. İlişkiler bağlamında sorunları olan bireylerin, arkadaşlık, evlilik, ayrılık ve boşanma sırasında, çocuklarla ve aile ile ilgili bireysel ya da bireyler arasındaki sorunların üstesinden gelmelerine yardımcı olunmaktadır. Aile danışmanlığı, ilişkilerin temelini oluşturan, duygu yönetimi ve kontrolü ile iletişime dayalı sorunlarla ilgilenerek çözüm için yol göstermeyi hedeflemektedir.

Aile danışmanlığı sadece aile bireylerine verilen bir hizmettir. Seansların genel katılımcıları anne, baba, çocuk ve diğer aile üyeleridir. Aile içindeki rollerin ve sorumlulukların anlaşılmasını sağlar ve ailedeki çatışma konularının tespit edilmesine yardımcı olur. Bireylerin etkileşiminde rol oynayan sorunları açığa çıkaran danışman aynı zamanda aile bireylerine de bu sorunlarla ilgili farkındalık kazandırır.

Aile danışmanı aile üyelerinden birinin yaşadığı sorunun etkisinin tüm aileye yansıyacağına inanır. Bu yüzden danışmanlıktaki çözüm sürecinde aileyi bir bütün olarak ele alır. Hem kendisi hem de aile üyeleri arasında iş birliği kurmayı amaçlar.

- Aile bireylerine duygularını ve düşüncelerini rahatlıkla paylaşabilecekleri güvenli bir ortam oluşturan kişidir.

- Aileye sorunlarıyla sağlıklı bir şekilde başa çıkabilmeleri için gerekli olan becerileri öğretir.

- Aile danışmanının ilgilendiği konular arasında genel olarak;

- Aile içi iletişim sorunları,

- Çatışmalar,

- İlişki içindeki temel ihtiyaçlar,

- Aile düzeninde yaşanan değişiklikler,

- İş ve ekonomik sıkıntılar,

- Boşanma ve boşanma sonrası süreç,

- Aldatma,

- Ebeveynlik,

- Aile içi şiddet ve yaşam dönemlerine adaptasyon problemleri yer alır.

Aile danışmanı danışmanlık sürecinde ailenin tüm bireyleriyle görüşebileceği gibi birkaçının katılımıyla da görüşmelerini sürdürmektedir. Bazen de aile danışmanlığı için görüşmeler bireysel katılımla ilerler.

Aile terapisi ve aile danışmanlığı birbirinden farklı işlevleri olan iki kavramdır. Aile danışmanı bu konuda yasal olarak yeterliliği olan kurum ve kuruluşlardan aile danışmanlığı sertifikasını almış kişidir, terapist değildir.

Aile bireylerinden en az birinin yaşadığı problem psikopatolojik olan bir rahatsızlıkla ilgiliyse aile danışmanı bu duruma müdahale etmez ve bireyi uzman psikologlara ya da psikiyatristlere yönlendirir.

Bu kapsamda aile danışmanı terapi yapmaz; aile için danışmanlık hizmeti verir. Onlara sorunlarını çözmede farkındalık sağlayarak, gerekli beceriler kazandırarak rehberlik eder.

Gülşen YILDIRIM Çocuk Gelişim Uzmanı, Oyun Terapisti, Aile Danışmanı