Bebeklik Ve Erken Çocukluk Döneminde Uyku

Sağlıklı bir yaşam için gündelik hayatta bireyin en temel ihtiyaçlarından biri uykudur. Uyku genel sağlığın önemli bir göstergesidir. Özellikle süt çocukluğu dönemi olmak üzere erken çocukluk dönemi bireyin hayatında en fazla uyuduğu dönemdir. Bir sür çocuğu günün büyük kısmını uykuda geçirir. Bu nedenle bireyin uyku sorunlarına en hassas olduğu dönemlerden biri erken çocukluk dönemidir. Bu dönemde ki uyku bozuklukları hem çocukların hem de bakım verenin sağlığını ve günlük işlevselliğini belirgin bir biçimde bozabilen sorunlardır.

Bireyin uyku yapısı ile ilgili ilk değişikliklerin gebeliğin son trimesterinde ortaya çıktığı kabul edilir. Gebeliğin 32. haftasında, uykunun büyük bölümünü ayrışmamış uyku oluştursa da sessiz ve aktif uyku dönemleri görülebilir; 32-40. haftalar arasında ayrışmamış uykuda azalmayla birlikte sessiz uyku artar. Gebeliğin son haftalarına kadar aktif uykuda bir değişiklik gözlenmez. Gebeliğin son trimesterinde uyku dönemlerinde ki bu değişimlere ek olarak sirkadyen ritimler de belirginleşir. Sirkadyen saat işlevseldir.

Uyku ile ilişkili değişiklikler prenatal dönemde başlasa bile yaşamın ilk üç yılında ortaya çıkar.

Yeni doğan bir bebek günün yaklaşık 16-17 saatini uykuda geçirir. Yaşamın ilk 3-6 ayı boyunca bu uyku süresinde önemli bir değişiklik olmaz. Bununla birlikte 24 saatlik gün içinde uyku dağılımında değişiklikler ortaya çıkar ve uykunun büyük kısmı gece saatlerine kayar. Ayrıca süt çocuğunun sürekli uykuda kalabildiği uyku süresi de artar.

Erken çocukluk dönemi boyunca toplam uyku süresinde azalma görülür. 2 yaşında çocukların çoğu günde ortalama 12-13 saat uyur ve bunun yaklaşık 11-12 saatlik kısmı gece uykusu şeklindedir.

Uyku ile ilişkili diğer önemli gelişimsel değişikliklerden biri de uyku yapısında ortaya çıkar. Çocuklarda erişkinlerden farklı olarak uykuya aktif uyku ile başlama ve sessiz uyku ile başlamaya göre çok fazladır. Yaklaşık 6.ayda erişkinlere benzer şekilde uykuya sessiz şekilde başlanır. Yaşamın ilk aylarında toplam uyku süresinin büyük kısmını da aktif uyku oluşturur. Sessiz uyku yaşamın birinci yılının sonunda erişkin değerlere ulaşır.

Erken çocukluk dönemde ortaya çıkan en önemli gelişimsel değişiklik sirkadiyen sistemin olgunlaşması ve süt çocuğunun 24 saatlik aydınlık-karanlık döngüsüne aşamalı uyumudur. İlk aylarda aydınlık-karanlık döngüsü gözlenmez. Uyku gece ve gündüz arasında eşit olarak dağılır. Genellikle 3-4 saatlik uyku, 1-2 saatlik uyanıklık dönemleri görülür. Süt çocuklarının çoğu yaklaşık 3. ayda gece saatlerinde daha fazla ve uzun süreli uyumaya başlarlar.

Normal süresi boyunca uyku döngüseldir. Aktif ve sessiz uyku döngüleri belirli aralıklarla yinelenir. Erişkinde yaklaşık 90 dakika süren bir döngü, sür çocuğunda 50-60 dakika sürer. Bu durum " ultradiyen döngü " olarak da adlandırılır ve bunun bir sonucu olarak erken çocukluk döneminde çocuklar gece boyunca ortalama 4-6 kez uyanırlar. Erişkin döngü süresi değerlerine ancak orta çocukluk çağında ulaşırlar.